Әкиятче бабай, Нарат Асты һәм кызыл партизан

Туган авылым Нарат Асты тарихын язарга материаллар туплаганда, авылдашым Мөнир Ситдиков Әкиятче бабай булып тарихка кереп калган райондашыбыз Зариф Мөэминовның “Истәлек дәфтәре” дигән җыентыгын алып килеп бирде. Әдипнең гарәп хәрефләре белән язылган бу җыентыгын күренекле балалар шагыйре, райондашыбыз Мөҗәһит Әхмәтҗанов кириллицага күчереп бастырып чыгарган булган икән. Гаҗәп, мин бу турыда ничек хәбәрдар булмаганмын?!

Бу китапта “Кызыл партизаннар истәлеге” дигән бәет урнаштырылган. Бәет ахырында автор мондый искәрмә бирә: “Нарат Асты авылы партизаннары Нуриәхмәт Маһиянов, Салих Солтанов, Әмәкәй авылы партизаннары Шәмси Закирҗанов, Шәмси Салихҗанов, Әмир Исхаковның кызылгвардеецлар булып көрәш башлаулары хакында үз авызларыннан ишетеп, бәет итеп чыгардым. Чыгару вакыты 1920 ел”. Әлеге бәеттә телгә алынган авылдашларыбыз Салих Солтанов турында мәгълүмат сакланмаса да, Нуриәхмәт Маһиянов (1897-1844) турында шактый гына фикерләр тупланды. Нуриәхмәт Маһиянов – төп Нарат Асты кешесе. 1918 елда, Гражданнар сугышы башлангач, партизанлыкка язылып, акларга каршы сугышка китә. Аның белән бергә Әмәкәй егетләре дә була. Бәеттә язылганча, Әмәкәй, Бакалы, Пучы, Минзәләне аклардан азат иткәч, кызылгвардиячеләр командасы Ижауны алырга китә. Әмма Ижауда аклар ныклап урнашкан. Көчле бәрелешләрдән соң безнең егетләр камалышта кала.

Тулырак «Авыл утлары» газетасының 2025 ел өчен 14 март саныннан укыгыз.

Гөлфия Мөхәммәтгәрәева.

Тегермәнлек авылы.