Чыршыны рөхсәтсез кисмәгез!

Чыршы – Яңа ел бәйрәменең төп символы. Бәйрәм алдыннан күпләр чыршы бизи. Тик тере чыршыны рөхсәтсез кисәргә ярамый.

Ел саен Яңа ел алдыннан республи­када “Чыршы” операциясе игълан ителә. Ул 31 декабрьгә кадәр дәвам итә. Ылыслы агачларны законсыз кисүне кисәтү мак­сатында урманнарда рейдлар оештыры­ла. Рейдларга район эчке эшләр бүлеге хезмәткәрләре дә җәлеп ителә.

– Рейдлар вакытында законсыз төстә агач кисеп тоткарланучылар урманга килгән зыянны капларга тиеш була. Уз­ган ел 1984 елгы райондашыбыз Минзәлә урманчылыгыннан чыршы урлаганда то­тылды. Аның эше судка җибәрелеп, рай­ондашыбызга 300 сәгать мәҗбүри эш билгеләнде. Кыңгыр эш өчен җавап то­тасыбыз турында истән чыгармыйк, – ди район прокуроры ярдәмчесе Ильвир Бәхтиев.

Урманда бензин пычкысы белән яисә үзйөрешле техника ярдәмендә чыршы кисүчеләргә штрафтан тыш җинаять эше дә кузгатылырга мөмкин.

– Мин ясалма чыршы яратам, аның чүбе юк. Коелган ылыс җыеп йөрисем кил­ми. Ясалма чыршыны җыеп куясың да, икенче елга тагын алып керәсең. Табигать яраткан кеше чыршыларны сакларга ты­рыша, дип уйлыйм. Өйгә чыршы исе чы­гару өчен аның берничә ботагы да җитә, – ди райондашыбыз Ләйсән Әхмәтова. – Безнең бабай урманчы иде. “Чыршы кискән кешенең кулларын чыршы бота­гы белән кыйнарга кирәк”, – дип ачулана иде. Урманны сакларга кирәклеген бала­ларыбызга кечкенәдән өйрәтик!

Бәйрәмгә тере чыршыларны урман участогыннан сатып алырга була.

– Яңа ел бәйрәме өчен чыршы-наратларны урманнардагы махсус плантацияләрдән алып кайтабыз. Бәйрәм чорында ел саен 15-20 агач сатыла. 1 мет­рга җитсен өчен чыршыны алты-җиде ел үстерергә кирәк. Халык урманнан ау­нак агачларны гына алып китә ала. “Ау­нак агач” дигәндә көчле җил, буран яисә көчле кар нәтиҗәсендә сынган, корыган ботаклар һәм агач кәүсәләре күздә тоты­ла. Аунак агачларны балта, кул пычкы­сы белән генә кисәргә ярый, – ди Рәфил Асылгәрәев.

Чыршы-наратлар матур булып үссен өчен һава торышының да уңайлы булуы кирәк. Тере чыршыга альтернатива була­рак, ясалма чыршыга өстенлек бирсәк, ях­шырак булмас микән?!

Лилия Шәймиева.

Автор фотосы.