Хуҗалыклар – яшел уракта

Терлек азыгы хәзерләү кампаниясенә хуҗалыклар зур әзерлек белән килә. Азык әзерләүдә кат­нашачак техниканың төзеклеге махсус ко­миссия тарафыннан тикшерелә. Техника гына­мы, механизаторларның эш киемнәре, аптеч­калар белән тәэмин ителүе, хезмәтне са­клау мәсьәләләре дә энә күзеннән үткәрелә.

Күпьеллык үлән чабу­га хуҗалыклар 27 майда керешкән иде. Үләннең бе­ренче катын чабу 15 июньгә төгәлләнергә тиеш. Бүгенге көндә 2900 гектар мәйданда үлән чабып алынган. Рай­он буенча 2500 тонна се­наж һәм 1200 тонна печән әзерләнгән. Бу – бер баш шартлы терлеккә 4 центнер азык берәмлеге дигән сүз.

– “Туган як” агрофирма­сы берьеллык һәм күпьеллык үләннән сенаж сала. Калган хуҗалыкларның барысын­да да печән әзерләү бара, – ди район авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек идарәсе җитәкчесе Ренат Вәлиев. – Һава торышы терлек азыгы әзерләү өчен кулай. Көннәр артык кызуга китсә, азыкның сыйфаты югала. Чабылган клевер, люцерна кибә һәм туклыклы матдәләре кими, – ди Ренат Вәлиев.

Белгечләр яшел массаның күләме узган ел белән ча­гыштырганда әзрәк, дип билгеләп үтте. Вегетатив массаның азрак булуы май аенда көннәрнең артык кызу булуы һәм яңгырлар булмау белән аңлатыла. Хуҗалыклар, яңгырлар бу­лып, үләннең икенче катын­нан күбрәк азык әзерләргә өметләнә.

– Явымлы елларда веге­татив масса сусыл була. Ми­сал өчен, үткән ел күпьеллык үләннең гектарыннан 80 центнер яшел масса чабып алынды. Быел ул якынча 45-50 центнер булыр, дип уй­лыйбыз. 450 гектар мәйданда – күпьеллык һәм 90 гектар­да берьеллык үлән үсә, – ди “Туган як” агрофирмасы җитәкчесе Илнур Әюпов. – Агрофирманың 22 мең тон­на сыйдырышлы сенаж базы бар. Узган елгы сенаж запа­сы да әле бер елга җитәрлек. Быелгы үләннән 1000 баш терлеккә артыгы белән җитәрлек азык әзерлибез.

Азык әзерләү белән беррәттән басу-кырлар­да корткыч бөҗәкләргә һәм чүп үләннәренә каршы көрәш бара. Игеннәрне тамырдан һәм яфрактан тукландыру эшләре дә дәвам итә. Күптән көтелгән яңгырлар Мөслим, Метрәй һәм Яңа Усы авылла­рында гына яуган. Яңгырның булмавы, вакытында яумавы булачак уңыш өчен борчылу тудыра.

Халык телендә терлек азы­гы әзерләүне “яшел урак” дип йөртәләр. Башкача мөмкин дә түгел, терлекләрне исән-имин кышлатыр өчен азык вакытында һәм җитәрлек күләмдә әзерләнергә тиеш.

Лилия Шәймиева.

Әлфинур Ногманова фотосы.