Җылытамы быел, юкмы?

– 2021 елда июньнең бе­ренче ункөнлегендә һава тем­пературасы нормадан 2 гра­дуска югары иде. Былтыр 8 июньнән туфрак корылыгы башланды. Туфрактагы про­дуктив дым бик түбән булган. 19-21 июньдә көчле җил, юга­ры температура теркәлгән. Шул ук вакытта һаваның ча­гыштырмача дымлылыгы 30 проценттан түбән булуы күзәтелгән. Мондый һава шартлары авыл хуҗалыгы культуралары өчен бик на­чар, – ди район метеостан­циясе җитәкчесе Ильнара Хәмидуллина.

“Быел июньнең беренче декадасында һава темпера­турасы нормада булды”, – ди синоптиклар. Былтыр явым- төшемгә кытлык булды. Быел җәйнең беренче декадасында явым-төшем нормадан артык яуган. Явым-төшем күләме 78,4 миллиметр тәшкил итә.

7-9 июньдә яңгыр күләме 70 миллиметр тәшкил иткән. “Бу – нормадан 368 про­центка артык”, – ди Ильна­ра Хәмидуллина. Ун көндәге явым күләме айлык нормадан 20 процентка күбрәк булган.

– Быел җәй күпьеллык климатик күрсәткечләрдән берничә градуска җылырак булыр, дип фаразлыйбыз. Җәй җылы һәм коры булыр, дигән ышану бар. 2022 елның җәе уз­ган елныкы кебек эссе булмая­чак. Әмма суыклар да көтелми. Июнь аенда һава температура­сы якынча 18-23 градус тирәсе булачак. Июльдә һава темпе­ратурасы, нормадан ким бу­лып, 20,5 градусны тәшкил итәр, дип көтелә. Август та июнь кебек булыр төсле, – ди Ильнара Хәмидуллина.

Белгечләр фаразы күп оч­ракта дөреслеккә туры килми. Һава торышының кинәт үзгәрә торган гадәте бар. Ел елга ох­шап килми, ди өлкәннәр. Кыш салкын булса, җәй кызу килә, дигән ышану да яши. Алай булса, еллар дәвамында то­трыклы һава торышы сакла­ныр иде. Ләкин кыш кар күп булгангамы, җәйнең беренче аенда яңгырлар күп яуды бит.

Халык сынамышлары да җәйнең җылы буласына ишарәли. 17 июньдә яңгыр яуса, ул ике-өч көнгә сузыла, диләр.

– Мондый июньнең бик күптәннән булганы юк иде. Һава торышын, тирә-юньне күзәтеп, дәфтәргә теркәп ба­рам. Яз соң килде, салкыннар озакка сузылды. 1-2 июньдә яңгыр яуса, җәй коры киләчәк, көз яңгырлы булачак, дигән сынамыш бар. Гадәттә, 6 июньнән чын җәй башла­на, кырау төшми. Бу көнне, гадәттә, гөлҗимеш чәчәк ата. 20 июньдә эссе булса, арыш уңа, диләр. Имин еллар бул­сын! – ди Әмәкәй авылында гомер итүче халык синопти­гы Фирдәвес Гомәров.

Фото – “Татар–информ” архивыннан.