Михаил Блинкин: М12 трассасы Татарстанны Европа-Көнбатыш Кытай маршрутының үзәк ноктасы итәчәк

2020 елның июлендә М12 Мәскәү — Казан трассасын төзү эшләре башлануы турында Россия Премьер-министры Михаил Мишустин «Алабуга»махсус икътисади зонасында булганда белдерде. Аның сүзләренә караганда, якындагы 3-4 елда бу бөтен Россиядә иң масштаблы юл проекты булачак. Трассаны салу буенча төгәл маршрут расланмаса да, Михаил Блинкин фикеренчә, Татарстанда бу проекттан җиңелүчеләр булмаячак.

"М12 трассасын төзүдән икътисади нәтиҗә, барыннан да элек, Татарстан алачак, чөнки ул Европа — Көнбатыш Кытай маршрутының үзәк ноктасы булачак. Бу республика һәм тулаем Россия икътисады үсешенә җитди импульс бирәчәк. Нәтиҗә триллион сумнарда исәпләнәчәк. Мин барлык дискуссияләрдә дә катнаштым, исәп-хисапларны өйрәндем, эффект чыннан да бик югары: йөк ташуга кагылышлы бар нәрсә икегә тапкырлана, ә илтеп тапшыру вакыты буенча икегә бүленә. Моңа өстәп, көнбатыш һәм Көнчыгыш базарларына теләсә нинди сәнәгать продукциясе белән чыгу мөмкинлеге туа", - диде профессор.

Автоюллар-ул икътисадның кан тамырлары. Йөкләр һәм пассажирлар күбрәк булган саен, территорияләр тизрәк үсә, тормыш сыйфаты яхшыра. Россиядә автомобиль юлларының тыгызлыгы 100 квадрат километрга 7 километрдан артмый. Чагыштыру өчен: Бөекбританиядә-172 километр, Франциядә-191 километр.

Михаил Блинкин М7 «Идел» трассасы Россия үсеше темпларына җавап бирми һәм аны модернизацияләү мөмкин түгел дип саный. "М7 автотрассасы бүген бер-берсенә туры килми. Бер яктан, бу эре транспорт коридорының бер өлеше. Икенче яктан, 700 километрга 1,5 мең тоташу ноктасы булган борынгы юл. Трассага чыгу нокталарының мондый югары тыгызлыгы юлның торак пунктлар буенча баруы белән аңлатыла. Ә бу халыкара һәм Россия йөк трафигын шактый тоткарлый. Чөнки торак пункт буенча машина йөртүчеләр сәгатенә 60 километр тизлек белән бара һәм светофорларга туктала. Йөк ташу акрын һәм нәтиҗәсез килеп чыга", - дип аңлатты институт директоры.

Чәчәк атучы икътисадка юл

Сер түгел, Россиядә югары техник категориядәге юллар бик аз. Бүген бу өлкәдә төп тәҗрибә Кытайныкы, анда ел саен 5-6 мең километр шундый автотрассалар кертелә. 2020 елның 1 гыйнварына булган мәгълүматларга караганда, Кытайда югары техник категориядәге юллар АКШ белән чагыштырганда бер ярым тапкырга күбрәк. Мондый автотрассаны төзү өчен сыйфатлы юл техникасы, технологияләр, югары профессиональ эшче кадрлар кирәк.

Россиядә соңгы елларда М11 һәм М4 автотрассалары төзелеше алып барылды. Бу юлларның һәрберсе яңа технологияләр үсешенә, машина төзелешенә, квалификацияле белгечләр әзерләүгә этәргеч бирде.

Яңа автотрассаны төзү Татарстан предприятиеләрен заказлар белән, ә татарстанлыларның үзләрен эш урыннары белән тәэмин итәчәк. Өстәвенә, төзелеш эшләренә тендерны кем отса да. Җирле җитештерү куәтләрен кулланмаган генподрядчылар булмый, чөнки бу турыдан-туры файда. Владивостоктан беркем дә Татарстанга эшче булып китмәячәк, өстәвенә, республикада квалификацияле персонал җитәрлек

Татарстан өчен яңа автотрасса башка сәбәпләр аркасында да кирәк. Татарстанның Кама сәнәгать кластерында дөнья дәрәҗәсендәге дистәләгән предприятие урнашкан, алар үз логистик чылбырларында М7 трассасын кулланырга мәҗбүр. Алар арасында «КАМАЗ» автогиганты, «ТАНЕКО» һәм «Түбән Кама Нефтехим» нефть химиясе комплекслары, «Алабуга»махсус икътисади зонасының күпсанлы заводлары бар. Предприятиеләр М7 «Волга» трассасының йөкләр җибәрүне һәм кирәкле җиһазлар китерүне тоткарлавы белән килешергә мәҗбүр. М12 яңа автомагистрале бюджет барлыкка китерүче предприятиеләр үсешенә этәргеч бирәчәк, димәк, республикада мәктәп һәм балалар бакчалары, спорт объектлары һәм поликлиникалар төзү буенча тормыш өчен мөһим программаларны гамәлгә ашыру дәвам итәчәк. Яңа парклар һәм скверлар, төзекләндерелгән ишегаллары барлыкка киләчәк.

Автомагистраль төзелешендә тискәре яклары бармы? Сүз дә юк, теләсә кайсы автотрассаны салу урман кисүне күздә тота, ләкин бу, Михаил Блинкин сүзләренчә, яңа урман утырту белән компенсацияләнәчәк. 

Шунысы кызык, күпмедер дәрәҗәдә М12 экологияне яңадан торгызуга ярдәм итәчәк, өстәвенә, Татарстанның үзәгендә-Казанда. Татарстан башкаласының Идел аша күпер төзелеше белән көньяктан әйләнеп кайту йөкләрне Казан аэропорты янында логистик үзәкләргә илтү һәм аларны аннан чыгару мөмкинлеге бирәчәк.

«Бу бик зур өстенлек, чөнки авиация йөкләре — иң югары табыш китерә. Хәзер аларны контейнерга Казан аша алып барырга туры килә, бу исә шәһәргә, аның юл челтәренә экологик йөкләнеш тудыра һәм йөк китерүдән икътисади нәтиҗәне киметә. Көньяк тикшерү тиз йөрешле автотрассада югары табышлы йөкләрне җибәрү мөмкинлеге бирәчәк, ә бу бизнеска зур нәтиҗә бирәчәк. Татарстанда логистик инфраструктура яхшы үсеш алган инде: тимер юл, Идел суднолар йөреше юлы, авиапассажирлар ташу бар. Әгәр бу схемага тиз йөрешле автомагистральне кертсәң, югары икътисади эффектлы мультимодаль схемалар төзергә мөмкин булачак. Татарстанда бүген үк бизнесменнар яңа транспорт маршрутыннан файданы исәпли алалар", — дип фикерләре белән уртаклашты Блинкин. Ул м12 трассасында рөхсәт ителгән тизлек-130 км/сәг, йөк фуралары өчен уртача тизлек-100 км/сәг.

Татарстан территориясе буенча автомобиль юлының ничек узачагы әлегә билгеле түгел. Мөгаен, җирле халык өчен автотрассаның куркынычсызлыгы буенча фикер алышу булыр, чөнки анда тизлек зур булачак. Хәер, Михаил Блинкин сүзләренә караганда, бу өлештә сораулар барысыннан да азрак булыр, мөгаен.

"М12 автотрассасында юл-транспорт һәлакәтләре буенча мин шуны әйтә алам. М7 „Идел“ юлы 100 км га исәпләгәндә Россиянең бөтен федераль юллары челтәре белән чагыштырганда өч тапкыр күбрәк кешене үтерә. Бу саннарны мин узган елда бастырган идем. Ни өчен бу хәл? Чөнки М7 трассасының өчтән бере диярлек торак пунктлар аша уза. Ни өчен югары техник категориядәге юллар куркынычсыз дип санала? Чөнки анда автомашиналарның алгы бәрелешләре булмый, - полосалары коймалар белән бүленгән. Әле монда җәяүлеләр кичү урыннарында кешеләрнең үлеменә очрамый, чөнки монда юллар юк. Югары техник категорияле юлларда аварияләр, әлбәттә, бар, әмма ул зур түгел", - дип ассызыклады эксперт.

Шуны да билгеләп үтәргә кирәк, М7 «Идел» трассасының яңа автоюлын төзегәннән соң федераль юл булып калачак та, аның статусы үзгәрешсез калачак. Бердәнбер, анда йөк машиналары азрак булачак һәм төрле төбәкләрдән килгән кешеләр бер-берсенә кунакка йөри алачак.