Матур эшләр онытылмый

Чарада район җитәкчелеге, Зәкәрия абый белән бер чорда яшәгән һәм эшләгән райондаш­ларыбыз, геройның балалары, ту­ганнары катнашты.

– Зәкәрия Кашапов – гап- гади авыл малае, гади механи­затор, ә даны район, республика чикләренә генә сыймыйча, Со­ветлар Союзы дип аталган бөек илгә таралган шәхес, – диде чара­ны ачып, район иҗтимагый сове­ты рәисе Рушат Солтанов.

Бөек Ватан сугышында кат­нашкан өлкән сержант, авыл хуҗалыгы хезмәткәре, трактор­чы, комбайнчы, Социалистик Хезмәт Герое Зәкәрия ага Балан­лы авылында дүрт балалы урта хәлле крестьян гаиләсендә бе­ренче бала булып дөньяга аваз сала. Күрше Азнакай районының Тат.Шуган җидееллык мәктәбен, аннары Ключище авыл хуҗалыгы техникумының бе­ренче курсын тәмамлый.

– Безнең әткәй бик яшь­ли – сигез яшендә әтисез кала. Үзеннән соң туган ике энесенә һәм сеңлесенә абый да, әти дә була. Гаиләдәге бөтен мәшәкать аның җилкәсенә төшә. Җидееллык мәктәпне бары тик “5” билгеләренә генә тәмамлаган әтиебезгә “укырга кирәк” дигән теләк тынгы бирми. Шушы уйлар белән ул Казанга юл тота. Аны аг­рономнар әзерләүче техникумга сынауларсыз гына кабул итәләр, – дип искә ала Зәкәрия абыйның кызы Флера.

Ярты ел укыгач, уку өчен түләргә дигән әмер чыга. Ту­ган авылы кырларында бөтен кешенең дә тамагы тук булыр­лык итеп икмәк үстерү теләге белән янган егет, мөмкинлеге булмагач, укуын ташлап авылга кайтырга мәҗбүр була. Трактор­чылар курсын тәмамлап, туган авылы кырларында эшли баш­лый. Тыныч кына яшәп ятканда бөтен хыялларын сугыш боза. 19 яшьлек Зәкәрия сугышка алына. Куркусыз егет Берлинга кадәр ба­рып җитә. Батырлыгын гадәти эш башкару дип кабул иткән со­вет солдаты дошман снаряды эләккән танкта булып та исән кала. Орел шәһәре өчен барган су­гышта яралы рота командирын, аркасында күтәреп, алып кайт­та. Тыйнаклыгы белән күпләргә үрнәк булган Зәкәрия абый: “Су­гышта мин куркып, пуля тияр дигән уй белән йөрмәдем. Ул үзе миннән курыккандыр, шуңа мин исән калганмындыр”, – дип ша­яртырга яраткан.

Күкрәк тулы орден-медальләр белән 1947 елның язында туган авылына кайткан егетнең иген­челек стажы шул елдан башлана.

– Башта тракторчы, ан­нан комбайнчы булып эшли Зәкәрия абый. Игенче хезмәтенә хөрмәт, техникага һәм җиргә мәхәббәт аны җирнең хуҗасына әверелдерә. Аның белән бер чор­да эшләгән кеше буларак, мин шуны әйтә алам: нинди генә эшкә алынмасын, аның эше һәрвакыт төгәл, сыйфатлы бу­лыр иде. Комбайннар кергән ба­суда бервакытта да сыйфат бо­зулар күзәтелмәде, өзеклекләр килеп чыкмады. Басуда ул бул­ганда, һәркемнең җаны тыныч иде. Гомерен игенчелеккә ба­гышлаган Зәкәрия абый үзенә генә түгел, иптәшләренә карата да таләпчән, бик ярдәмчел кеше иде. Техниканың ватылмыйча эшләвен алдан ук кайгыртып, аз гына җитешсезлекне күреп төзәтер, кирәк икән, кечкенә детальләрне үзе уйлап, яңача да ясый иде, – дип искә ала Рөстәм Шәрипов.

Үз хезмәтенә җанын-тәнен салган райондашыбызның язгы кыр эшләрендә линейка белән сызгандай тигез булып яткан буразналарын, башкалар алы­нырга куркып торган эшләрне җиңел генә башкарып чыга алу­ын, эшенә бирелүен бәйрәм ча­расында катнашучы чордашла­ры сагынып сөйләде.

Зәкәрия Кашаповның тырыш хезмәтен бәяләп, ул вакытларда зур бүләк саналган “Урал” мо­тоциклы да бирәләр үзенә. Ку­баньга барып шикәр чөгендере игәргә дә өйрәнә Зәкәрия абый. Шулай итеп ул Мөслим райо­нында беренчеләрдән булып шикәр чөгендере үстерә баш­лый. 1966нчы елның 23 июнендә аңа бөртекле һәм азык культу­раларын үстерүгә керткән зур хезмәте һәм авыл хуҗалыгы тех­никасын югары җитештерүчән файдаланганы өчен Социали­стик Хезмәт Герое исеме бирелә. 1983 елда лаеклы ялга чыга Зәкәрия абый. 2000нче елның 21 мартында вафат була. Тор­мыш иптәше Рәхилә дә Балан­лы авылы кызы. Комбайнчылар курсын тәмамлаган кыз Мөслим МТСында эшли. Берничә ел ком­байннар рәтләүдә эшләгәч, үзе мөстәкыйль рәвештә “Стали­нец-6” комбайны штурвалы ар­тына утыра. 15 ел гомерен ме­ханизатор эшенә багышлый. Гаилә коргач та, әлеге һөнәрен ташламый. Дүрт кыз, бер ма­лай үстерәләр Кашаповлар. Ту­ган җиребезнең кадерен белеп яшәгән райондашларыбызның матур эшләре үзләре якты дөньядан киткәч тә матур эз бу­лып сызылып кала.

Лилия Шәймиева.