Авыл ул – бер гаилә

Крәш. Шуран авыл җирлеге баш­лыгы Радик Сафиуллин сүзен демо­график хәлдән башлады. Сигез айда бер генә бала да тумаган, биш кеше үлгән. Хуҗалык санының узган елгы дәрәҗәдә калуы – 197 йорт, ихата-ку­раларны карап-төзекләндереп тору бу көенечле саннар тәэсирен бераз булса да киметә.

Быел ремонтланган Тат.Шуран төп мәктәбендә дә укучылар саны артуга таба түгел. Җирлектә клублар, китапханә, фель­дшер-акушерлык пункты, почта бүлекчәсе һәм саклык кассасы эшли. Халыкка ике автокибет һәм Крәш.Шуранда Айнур Закировның шәхси кибете сәүдә хезмәте күрсәтә.

Быел үзара салым акчасы 89 процент кына җыелган.

– Быел башкарасы эшләрне әле башла­дык кына. Соңаруның сәбәбе – килешенгән оешмалар җитешә алмый. Узган атнада Ташъелгада су башнясының будкасына ре­монт башладылар, шушы атнада урамнар­ны грейдерлыйлар, Каенсазда урам юлын ремонтлыйлар. Тат.Шуранда су торбала­рын алыштыру, ямау бара. Су торбалары, вата торган чүкеч сатып алдык. Ташъел­га зиратына төзелеш материаллары кай­тарылды, – ди җирлек башлыгы.

Чүп җыю оешкан төстә башкарыла. Һәр язда чисталык өмәләре уза. Җәй көннәрендә чүп үләннәре даими ча­была, агачлар киселә. Юл буена кыш дәвамында җыелган чүпне җыю оеш­тырыла. Юл оешмасы 36 капчык шундый чүпне алып китеп түккән.

– Җирлектәге бер проблеманы киметә алдык – янгын сүндерү машинасы бул­дырдык, – ди Радик Сафиуллин. – Быел бу аеруча мөһим, чөнки, күргәнегезчә, көннәр кызу, коры. Машина өчен Бәхтияр Сәидов җаваплы, ярдәмчесе – Таһир Му­минов. Машина өч тапкыр урынга чык­ты инде. Бензин мәсьәләсен хәл итәсе бар. Шулай ук вакцинация мәсьәләсе дә актуаль. Сәламәтлегебезгә битараф бул­мыйк. Үзебезне, якыннарыбызны саклау өчен бу авыруга каршы прививка яса­тырга кирәк.

Крәш.Шуран авыл җирлегендә үткән җыенда район башлыгы Рамил Муллин, аның урынбасары Азат Әхмәтҗанов катнаштылар һәм сорауларга җавап бирделәр. Шул ук көнне җыен Вәрәшбаш авыл җирлегендә дә үтте.

Яңа Усы авыл җирлегендә җыенда район Башкарма комитеты җитәкчесе Рафэль Демидов катнаш­ты. Җирлектә 187 хуҗалыкта 382 кеше яши, шуларның 181е – эш яшендә. Яңа уку елында төп мәктәптә 24 укучы бе­лем алачак, мәктәпкәчә төркемдә 3 бала тәрбияләнәчәк. Халыкка фельдшер-аку­шерлык пункты, мәдәният йорты, клуб, китапханә хезмәт күрсәтә.

Шәхси ярдәмче хуҗалыкларда 139 баш мөгезле эре терлек исәпләнә, шуларның 67се – савым сыерлары. Ста­тистика күрсәткәнчә, мөгезлеләрдән сыерлар кими, кәҗәләр арта. Биш ел элек сыерлар 96 булган. Шул чор­да 13 кәҗә булса, бүгенгә алар инде 21 баш. Шулай ук умарталар саны артуга таба. Субсидия алуга өмет итүче шәхси ярдәмче хуҗалыкларның документла­ры әзер. Өч хуҗалык үсеш өчен кредит рәсмиләштергән.

– Су, газ, электр белән тәэмин итүдә өзеклекләр юк, булганнары вакытында төзәтелә, – ди авыл җирлеге башлыгы Галина Романова. – Кыш көне юлларны фермер Рәфил Нуретдинов караса, җәй көне – төзекләндерү һәм яшелләндерү оешмасы. Урам яктырткычларын алыш­тыру-кую үзмәшгульләр тарафыннан үзара салым хисабы средстволарына башкарылды.

Үзара салым җыю 92,4 процентка башкарылган. Бу средстволарга эш баш­ланган.

Җирлек башлыгын аеруча салым җыю мәсьәләсе борчый. Бурыч булма­сын өчен түләүләрне вакытында һәм тиешенчә башкарырга кирәк, салым­нар түләнмәгән булса, төрле социаль түләүләрне дә алып булмый, ди җирлек башлыгы. Күп балалы гаиләләр риэл­торлар аша җир участогы сатып ал­ган очракта да авыл җирлеге советы милекченең кайда яшәгәнен белми. Бу да салым түләүдә кыенлыклар тудыра.

Форсаттан файдаланып, Галина Ро­манова мәдәният йортын затлы кресло­лар, мультимедиа аппаратурасы белән тәэмин иткән “Татнефть” җәмгыятенә рәхмәтен җиткерде. Ул шулай ук Питрау бәйрәмен оештыруга зур көч куючылар­ны да билгеләп үтте. Бар эштә дә башлап йөрүче укытучылар коллективы аерым билгеләүгә лаек булды.

Фельдшер Альберт Тимашев дис­пансерлаштыру һәм вакциналашты­ру торышы хакында сөйләде. Диспан­сер исәбендә торучыларның һәм вак­цина ясатмаганнарның саны зур булу­ын билгеләп үтте. Өлкәннәр исеменнән җирлек ветераннары җитәкчесе Гөлсинә Пискунова җыеннарда җиткерелгән мәсьәләләрнең җитәкчеләргә барып җитүен теләде, асфальт юлның авыл эченә дә керүен күрәселәре килүе ха­кында әйтте.

Район Башкарма комитеты җитәкчесе Рафаэль Демидов якташларының һәр мөрәҗәгатен теркәп барды, аларны бор­чыган сорауларга тулы җаваплар бирде.

Иске Карамалы авыл җирлегендә җыен, башкалардан аермалы буларак, район мәдәният йорты үзешчәннәре чы­гышы белән түгел, ә җирлек үзешчәннәре чыгышы белән башланды – “Сердәш” фольклор ансамбленең балалар төркеме үз номерларын тәкъдим итте. Җирлек башлыгы Илнур Кәримов җирлектә баш­карылган эшләрне анализлады, пробле­маларга тукталды. Биредә 480 хуҗалык исәпләнә, шуларның 114е – буш ихата­лар. Хезмәт яшендәге кешеләр саны – 429, пенсионерлар да байтак – 374 кеше. Мәктәп яшендәгеләр – 116, мәктәпкәчә яшьтә 64 бала.

– Буш йортлар санының кимүе куан­дыра, – ди җирлек башлыгы.

Җирлектә өч шәхси эшмәкәр, өч кре­стьян-фермер хуҗалыгы, ике гаилә фер­масы эшли. Халык мөгезле эре терлек, са­рык, кош-корт, умарта асрый. Аларның баш саны берничә ел тотрыклы кала.

Үзара салым акчасына төрле эшләр планлаштырылган: Иске Карамалыда Сабантуй паркы янында буа кору, су баш­нясын алыштыру, авылларда чишмә- коелар, юллар ремонтлау һ. б. Авыл җирлегендә капиталь ремонт таләп ителгән күперләр бар, мәктәпкә илтүче юлны да ремонтлау кирәк.

Авыл фельдшеры Зифа Галие­ва вакциналаштыру барышы хакында тәфсилләп сөйләде, авыл тормышына уңай бәя бирде, киләчәктә дә бердәм бу­лып яшәргә чакырды.

Район башлыгы Рамил Муллин хөкүмәт, республика программалары кысаларында баручы эшләр белән та­ныштырды, җәмгыятьтә аның канун­нары буенча яшәү кирәклеген ассызы­клады, демография һәм халыкны кы­зыксындырган башка мәсьәләләргә тукталды, Бөтенроссия авыл Сабанту­ен оештыру һәм үткәрүдә катнашкан өчен рәхмәтен җиткерде. Җыеннарда катнашкан “Август-Мөслим” вәкиле пай җирләренә түләү мәсьәләсен аңлатты, Мөслим районында клиентлар белән эшләү хезмәте җитәкчесе Фәридә Гани­ева пенсионерларны кызыксындырган сорауларга җавап бирде.