Иршат Әхмәтов: “Дымны сатып алып булмый”

Бүген игенче дә, агроном да – үз стихиясендә. Иртә яз­дан кырга ашкынган җир ке­шесе – икмәк фронтының алгы сызыгында. Аның өчен дөнья мәшәкате дә, ял төшенчәсе дә арткы план­да. Тукландыруны минераль ашлама максималь дәрәҗәдә файдага эшләрлек срокта башкарырга кирәк. Җирдә булган дымны саклап калу да кичектергесез эш.

“Туган як” агрофирмасында 2 мең гектарда чәчелгән уҗым культуралары астына минераль ашлама кертүне төгәлләгәннәр. Быел агрофирмада ашлама­ны һәр гектарга тәэсир итүче матдәдә исәпләгәндә 85 кило­грамм исәбеннән туплаган­нар. Бу – узган елгыдан 20 кило­граммга артык, дигән сүз.

– Көздән бер метр катламда дым запасы 150 миллиметр гына булды. Аның каравы кышын ба­суларда кар катламы 40-45әр сантиметрга җитте. Кар сулары җиргә сеңеп кенә барды. Дымны сатып алып булмый, шуңа күрә тырмалауны кыска срокта баш­каруны максат итеп куйдык, – ди агрофирманың баш агроно­мы Иршат Әхмәтов.

Алым киңлеге 22-24әр мет­рлы тырмалар таккан куәтле тракторлар хәрәкәт итә басуда. Бер агрегат тәүлегенә 300 гек­тардан артык мәйданда дым ка­плый. Куәтле тракторлар саны уникегә җиткән. Әлеге тимер атларның егәрлеге унар гади тракторны алыштырырлык, диләр. Дөрес, МТЗ, ДТ-75 трак­торлары да хәрәкәттә. Кыр эшләренә әлегә унысы тартыл­ган. Алар бәләкәйрәк басуларда хәрәкәт итә. Бу язда 5300 гектар­да дым каплатылган.

Язгы кыр эшләрен техноло­гик срокларда башкарып чыгу максатында агрегатларга икешәр механизатор беркетелгән. Ильяс Әюпов, Әбүләес Морза­ханов, Вәлиулла Хәбибуллин, Фидаил Гыйзетдинов, Сирин Хуҗин, Камил Дәүләтшин, Илнар Сөләйманов, Илсур Төхбәгалиев һәм башка тәҗрибәле механиза­торлар эшли бүген басуда.

– 15 апрельдә чыккан идек. АГС-22 универсаль тыр­малар белән дым каплыйм. Җитештерүчән эшләү өчен бөтен мөмкинлекләр дә бар. Трактор­ларга заправка кырда ясала, аша­ту оештырылган, бер тоткарлык та юк, – ди гомер буе механиза­тор булып эшләүче Әбүләес Мор­заханов.

Киң алымлы тырма агрегатының секцияләре төрле яссылыктагы рельеф­ны бердәй тигез эшкәртерлек итеп көйләнгән. Аның артын­нан җир өслеге тигез булып кала. Бер басудан икенчесенә күчкәндә җиңел генә җыелуы белән дә уңайлы икән. Хәер, за­мана техникасының кайсын гына алсаң да, идарә итү өчен уңайлы булуы белән аерылып тора.

“Туган як” агрофирмасы ин­весторы “Чаллы икмәге” акцио­нерлык җәмгыяте соңгы еллар­да хуҗалыкларны егәрле тех­ника белән коралландыруга ае­рым игътибар бирә. Узган көз – КейсIН-375 тракторы, бу язда “Хорш Пронто-8,5” маркалы ике чәчү комплексы, алым киңлеге 22 метрлы тырма агрегаты са­тып алганнар. Чәчү алдыннан җир эшкәртүче “Таймер-ма­стер-12” агрегатлары да икәү.

“Туган як”та басуларның гек­тар биремен арттыру өчен ты­рышу белән бергә, ашлыкның сыйфатын яхшыртуны да мак­сат итеп эшлиләр. Чөнки “Чаллы икмәге” җәмгыятенә ипи пешерү үзлегенә ия булган югары җилемсәле ашлык җитештерә алар. Чәчү структурасында көнбагыш, рапс кебек техник культураларга да урын бирелә. Быел соңгысының мәйданнарын тагын да арттырганнар.

– Кыр эшләренең һәр этабын­да эшләрне нәтиҗәле оештыру, чәчү әйләнешен планлаштыру, бюджетны формалаштыру һәм техниканың эшен мониторин­глау максатында “Агросигнал” мобиль кушымтасыннан фай­даланабыз. Ул вегетациянең һәр фазасында басуларның то­рышына контрольлек итәргә дә мөмкинлек бирә, – ди Иршат Әхмәтов.

Әлфинур Ногманова.

Айрат Фазылов фотосы.