Эчә белеп эчмәсәң...

Күпме генә язылса да, кисәтүләр ясалып, гаеплеләр массакүләм матбугат чаралары аша фаш ителсә дә, ялган аракы сатучылар да, шул аракыны эчеп агуланучы­лар да очрап тора.

– Полиция хезмәткәрләре белән берлектә алкоголь продукциясе әйләнешендә закон бозуларны ачы­клау максатында рейдлар даими үткәрелә. Рейдлар вакытында сый­фатсыз аракы реализацияләү факт­лары да ачыклана. Узган ел сентябрь аенда Симәк һәм Яңа Усы авылларын­да спиртлы продуктлар белән закон­сыз сәүдә итү, ягъни көмешкә сату очрагы ачыкланган иде. Баланлы һәм Югары Табын авылларында ал­когольле эчемлекләр сатуда закон бозу очраклары теркәлде, – дип хәбәр итә дәүләт алкоголь инспекциясенең Түбән Кама территориаль органы вәкиле Алена Виноградова.

Тикшерү барышында ачыкланган хокук бозуларга килгәндә, лицензия­сез сатылган 94 литрдан артык спирт­лы эчемлек һәм ике литрдан артык көмешкә Түбән Кама территориаль органы складына озатылган. Бүгенге көндә тикшерү эше бара. Алена Ви­ноградова хәбәр итүенчә, алкоголь продукциясенең рөхсәтсез әйләнеше – көмешкә саткан һәм лицензиясез эшчәнлек алып барган өчен граждан­нар җаваплылыкка тартыла. ТР Ад­министратив хокук бозулар турында­гы кодексның 2.8 маддәсе нигезендә көмешкә саткан өчен штраф 5 мең сумнан башлана. Икенче тапкыр тоткарланганда, көмешкә сатучы­га җинаять эше ачыла. Лицензия­сез эшчәнлек алып барган очракта, РФ Административ хокук бозулар ту­рындагы кодексның 14.1 маддәсе 2 бүлеге нигезендә 30 мең сумнан 50 мең сумга кадәр штраф белән спирт­лы эчемлекләрне конфискацияләү каралган.

Узган ел биш кеше ялган ара­кы эчеп агуланды һәм дүртесе якты дөнья белән хушлашты. Аларның бер­се – Рус Шуган авылыннан 56 яшьлек хатын-кыз. Составында спирт булган сыеклыклар һәм контрафактлы ал­коголь куллану нәтиҗәсендә узган көздә Метрәй авылында әтиле-уллы райондашларыбыз, агуланып, якты дөньядан китеп барды. Шул ук авыл­дан февраль аенда тагын бер ир-ат начар сыйфатлы аракы эчеп бакый­лыкка күчкән иде.

Халык телендә “фанфурик” дип йөртелгән кечкенә шешәләргә каты көнкүреш калдыкларын җыючылар еш тап буладыр, мөгаен. Эчкән кешегә шешәдә нинди сыекча булуы, организмга нинди йогынты ясавы да мөһим түгел. Спиртлы эчемлекләр йогынтысында өйләрендә зур җәнҗал чыгаручылар да, балаларын җәберләп торучылар да юк түгел.

Җирлегебездә бүген 58 сәүдә нок­тасы алкогольле продуктлар сату белән шөгыльләнә. Бу кибетләрне район хакимияте, эчке эшләр бүлеге, ТР Дәүләт алкоголь инспекциясе контрольдә тота.

“Бәйрәм булгач, спиртлы эчемлекләрсез булмый”, – дип уй­лый күпләр. Кайвакыт акчалылар да, очсыз бәягә кызыгып, лицензиясе булмаган спиртлы эчемлекләр са­тып алуны кулайрак күрә. Спиртлы сыеклыкларның составында тагын ни булганын берәү дә белми! Хәер, белсәләр дә, ахыры ни белән бетәсен уйламыйлар.

Кешенең вөҗданы булыр­га тиеш! Россия законнары да күпләргә ирек бирә. Чөнки закон­нар икеләтә билгеләнештәге спирт­лы сыеклыклар сатуны тыймый. Күп очракта хәмер яратучылар эшмәкәрләрдән “фанфуриклар”, бо­рыч төнәтмәләрен, төрле техник һәм косметик әйберләрне сатып ала. Са­тучыга нәрсә?! Аңа керем булсын! Кемнәрнеңдер гомерләре бәрабәренә алган табыш өчен кайчан да бер түләргә туры киләчәген онытмасын­нар иде алар.

Былтыр “алкоголь интоксикаци­ясе” диагнозы белән 13 кеше район үзәк хастаханәсенә китерелгән. Бы­елга чыккач, бәйрәм ялларында ча­мадан артык эчеп, чирләп, дүрт кеше мөрәҗәгать иткән. Хастаханәнең ашыгыч ярдәм бүлеге фельдшерла­ры беренче ярдәмне күрсәткәч, алар дәвалану өчен Яр Чаллы шәһәренең наркология диспансерына озатыл­ган.

Шуны онытмагыз: суррогат ара­кыларда метанол була. Ә аның белән агуланганда кеше организмына ко­точкыч зыян килә, кеше кинәт үлеп китәргә мөмкин. Алкоголь һәм аның суррогатлары белән агулануның бе­ренче билгеләре – кеше коса, уксый, тән температурасы 38-39 градуска кадәр күтәрелә, тәнен көзән җыера, кул-аяклары параличлана, комага китәргә мөмкин. Мондый очракта ашыгыч медицина ярдәме чакыр­тырга кирәк.

Район эчке эшләр бүлегеннән хәбәр итүләренчә, район үзәгендә һәм авыл җирлекләрендә закон­сыз төстә спиртлы эчемлекләр са­тучыларны ачыклау максатыннан тикшерүләр үткәрелеп тора. Граж­даннар, “идән асты” аракысы са­тучылар турында хәбәрдар бул­са, кичекмәстән район эчке эшләр бүлегенә хәбәр итәргә бурычлы.

Лилия Шәймиева.

Алена Виноградова фотосы.