Дәртле еллар,упкынлы юллар

Бигрәк тә куян һәм кукуруз үстерү проблемасы бу елларда комсомол алдында торган иң җитди бурычларның берсе иде. 1955 нче елга кадәр безнең төбәктә куян үрчетү киң колач алмаган. Бу – факт. Район өчен ул – яңа тармак. Әлеге дә баягы Никита Хрущев ит җитештерү буенча, Американы куып җитеп, узып китәргә дигән бурычны бөтен халык алдына куйгач, бу проблема мөслимлеләр алдына да чакырылмаган кунак кебек килеп басты.
…1960 нчы елның 19 апрель көне. Кар сулары җыелып, күп авылларда юлны өзүгә карамастан, КПСС райкомы агитация hәм пропаганда бүлегенең агач бинасына комсомол пленумы әгъзаларының барысы да диярлек (рәсемдә) килеп җитте. Пленумда райкомның пропаганда бүлеге мөдире Нурми Закирович Исмәгыйлев тә катнашты. Беренче көн тәртибе буенча оештыру мәсьәләләре каралды. Район комсомол оешмасының беренче секретаре Павел Ивановның отчетын тыңлап, фикер алышканнан соң, пленум аны, башка эшкә күчү сәбәпле, эштән азат итте. Беренче секретарь итеп сайлау өчен минем кандидатура тавышка куелды. Кандидатура бертавыштан кабул ителде. Икенче секретарь итеп Клара Виноградова сайланды. Бу пленумга кадәр комсомол эше миңа, тулысынча булмаса да, нигездә таныш иде. Билгеле, газета эше белән район комсомол оешмасын җитәкләү арасында аерма шактый: монда устав буенча каралган эшкә, бюрода, пленумда комсомол әгъзаларының биргән наказларын, югары оешмалар карарларын үз вакытында һәм җиренә җиткереп үтәүгә шәхси җаваплылык көчле.
Куян мәсьәләсенә килгәндә...
Бигрәк тә куян һәм кукуруз үстерү проблемасы бу елларда комсомол алдында торган иң җитди бурычларның берсе иде. 1955 нче елга кадәр безнең төбәктә куян үрчетү киң колач алмаган. Бу – факт. Район өчен ул – яңа тармак. Әлеге дә баягы Никита Хрущев ит җитештерү буенча, Американы куып җитеп, узып китәргә дигән бурычны бөтен халык алдына куйгач, бу проблема мөслимлеләр алдына да чакырылмаган кунак кебек килеп басты. Районда куян үрчетү технологиясен үзләштерү һәм аны тиз арада тормышка ашыру буенча гомуми уку 1961 елда җәелдерелде. Дәресләрне, семинарларны, практик занятиеләрне районның баш зоотехнигы һәм колхозларның белгечләре алып барды, ә укучылар булып парта араларына комсомол комитетлары секретарьлары, ферма мөдирләре һәм булачак куян караучылар кереп утырды. Берочтан фермалар төзү башланды, якын-тирәдәге шәһәрләрдән читлекләр өчен төзелеш материаллары, тимер сеткалар һәм вак-төяк кораллар кайта башлады.
Бер ел эчендә безнең районда куян фермасы төземәгән бер генә колхоз да калмады (хәтта урта һәм җидееллык мәктәпләр территорияләрендә дә куяннар өчен вольерлар төзелде). Ә аларда куян караучылар булып эшләргә нигездә яшьләр килде. Алар белән конкрет эш алып бару, ягъни алдынгы тәҗрибә белән уртаклашу, килеп чыккан кимчелекләрдән арыну буенча төрле семинарлар үткәрүне, билгеле, район комсомол комитеты башкарды. Бу өлкәдә без республикада артта калганнар рәтендә булмадык: обком белән тыгыз элемтәдә тордык, аның вәкилләре, районда командировкаларда еш булып, урыннардагы комсомол комитетларына һәм терлекчеләргә җитди ярдәм күрсәтеп тордылар.
Бездә эшен төгәлләп, Казанга кайтып китәр алдыннан обкомол инструкторларының берсе якын көннәрдә чакырылачак обкомол пленумы республикада куян үрчетүдә комсомол оешмаларының ролен күтәрү мәсьәләсе тикшереләчәген һәм анда миңа чыгыш ясарга кирәклеген кисәтеп куйган иде.
Пленум КПСС өлкә комитетының беренче секретаре Фикрәт Табиев катнашында узды. Обкомолның беренче секретаре Җамалетдинов докладын, урыннардан килгән хезмәт алдынгыларының һәм райкомол секретарьларының чыгышларын тыңлаганнан соң ясаган йомгаклау сүзендә Фикрәт Әхмәтҗанович минем һәм Биектау райкомолы секретареның чыгышларын, ике районның күрсәткечләрен чагыштырып сөйләде. Чагыштыруның сәбәбе ике райкомол секретареның ике төрле сөйләвенә бәйле: Мөслим секретаре конкрет саннар, башкарылган конкрет эшләр, күрелгән конкрет чаралар турында сөйләсә, Биектау секретаре гомуми сүзләр белән чикләнде. Шуңа күрә Биектау секретарена “Мөслимгә барып тәҗрибә өйрәнергә кирәк”, дип төгәлләде ул сүзен.
Кукуруз квадратлары
Басуларда язгы кыр эшләре башланган вакыт. Бюро әгъзалары һәм актив белән киңәшкәннән соң, комсомол-яшьләр агрегатлары, бигрәк тә кукуруз үстерү звеноларының һәрберсе белән танышып, аларның бу җаваплы эшкә әзерлек дәрәҗәләрен тикшереп чыктык.
Механизаторларны кукуруз үстерүнең агротехник нигезләре буенча 40 сәгатьлек программа белән укыттык. Теория буенча дәресләр – райкомның агитация hәм пропаганда бүлеге йортында, ә практика буенча РТС территориясендә узды. Программаның күп өлешен, бигрәк тә чәчү участогында дөрес итеп квадратлар чыгаруда төп роль уйнаган чәчкеч аппаратларын көйләү, үлчәү тимер чыбыклары (мерные проволоки) белән эшләү кагыйдәләрен, Казан авыл хуҗалыгы институтын тәмамлап, “Сельхозтехника”ның район берләшмәсенә килгән инженерлар Минтимер Шәймиев белән Наил Минһаҗев алып барды. Бу хезмәт бушка китмәде. Менә бер эпизод белән танышыйк.
Райком белән райкомолның шактый дөнья күргән биналары бер ишегалдында урнашкан. Ике бинаны ямь-яшел чирәм үсеп утырган 4-5 сутый зурлыктагы участок кисәге тоташтыра. Участокта ике бинадан башка райкомол мотоциклы “йоклый” торган такта сарай hәм безнең кашка алаша белән райкомның өйрәтелмәгән ике яшьлек алмачуар айгыры “яшәгән” конюшня тора.
Кояшлы язгы көн. Колхозларга чыгып китәр алдыннан “Ирбит” мотоциклын карап маташканда “Бабай”, безнең янга килеп:
– Вәлитов, чыгып китми тор, бик җитди мәсьәлә килеп чыкты. Эшләре бармый аларның, басуда туктап, аптырап утыралар, – диде.
– Кемнәр ул, Мәгъсүм Шәехзамович?
– Мәлләтамак егетләре. Әле мин шуларда булып кайттым. Участокларын болай ярыйсы эшкәрткәннәр, техникалары да әйбәт көйләнгән кебек, ә квадратлары ташка үлчим. Мин Шәймиевне чакырдым. Ул хәзер синең янга килеп җитәр. Чыгып китегез дә, өйрәтеп кайтыгыз.
(Дәвамы бар).
Марсель Вәлитов,
1960-1961 елларда ВЛКСМ райкомының беренче секретаре.
Фото – авторның гаилә архивыннан.
-
21 февраль 2019 - 13:39Елар чакта көл икән Кулымда – райондашыбыз Вәсилә Хәйдәрованың “Елар чакта көл икән” китабының фотолар һәм иллюстрацияләр белән тулыландырылган икенче басмасы. 2016 нчы елның 10 феврале.600
-
21 февраль 2019 - 11:39Ларекта сатарга ярыймы? – Ларекларда алкогольсез сыра белән сәүдә итәргә ярыймы?1200
-
21 февраль 2019 - 09:38Үткәннән бер мизгел Бу рубрикада Мөслимнең ретро фотолары тәкъдим ителә.1900
-
21 февраль 2019 - 08:432018 елда Казан Кремлен 3 миллионга якын турист килеп караган Татарстанга килгән туристлар арасында бигрәк тә Болгар музей-тыюлыгы һәм Зөя утрау-шәһәрлеге популярлык казанган.15500
-
20 февраль 2019 - 20:48Гөлүзәдән – чизкейк Гөлүзә Васыйловадан бик җайлы һәм вакытны күп алмый торган чизкейк рецептын тәкъдим итәбез.4300
-
20 февраль 2019 - 19:3902 көндәлеге: 2 җинаять эше кузгатылды Метрәй авылы янындагы үләт базы территориясеннән профнастил урлаганнар.7500
-
20 февраль 2019 - 17:39Өйләнү түгел сөйләнү Район гражданлык хәле актларын теркәү бүлеге җитәкчесе Язилә Мәгалимова белән әңгәмәбез җирлегебездәге демографик хәл турында. –Язилә Шәрипҗановна, районда гаилә коручылар саны артамы, кимиме?8800
-
20 февраль 2019 - 16:23Ут булмый торган авыллар исемлеге Линияләрдә агымдагы эшләр бару сәбәпле ут булмый.9200
-
25 гыйнвар 2019 - 08:23Рәшит Хәбировның юбилее уңаеннан эшләнгән тапшыру
-
6 декабрь 2018 - 11:25“Мәңге сүнмәс яз гөле сез, Әниләр!
-
21 февраль 2019 - 10:39Сессия узды.ФОТОРЕПОРТАЖКичә, Мөслим муниципаль район Советының өченче чакырылыш XXXII сессиясе узды.2000
-
5 февраль 2019 - 12:25Хезмәт күрсәтәбез Төсле калайдан тәрәзә йөзлекләре
-
5 февраль 2019 - 10:35Сезнең сорауларыгызга Римма Мудамилевна җавап бирә Реклама бүлеге мөхәррире: Басимова Римма МудамилевнаАдрес: ТР Мөслим районы, Мөслим авылы, Пушкин ур, 26 йорт.Хәбәрләшү өчен телефое 8(85556) 2-43-05Электрон адрес: ahmetova-rimma@mail.ru Прайс сайтаПрайс-лист газета II полугодие...
-
21 февраль 2019 - 13:39Елар чакта көл икән Кулымда – райондашыбыз Вәсилә Хәйдәрованың “Елар чакта көл икән” китабының фотолар һәм иллюстрацияләр белән тулыландырылган икенче басмасы. 2016 нчы елның 10 феврале.600
-
21 февраль 2019 - 11:39Ларекта сатарга ярыймы? – Ларекларда алкогольсез сыра белән сәүдә итәргә ярыймы?1200
-
21 февраль 2019 - 10:39Сессия узды.ФОТОРЕПОРТАЖ Кичә, Мөслим муниципаль район Советының өченче чакырылыш XXXII сессиясе узды.2000
-
21 февраль 2019 - 09:38Үткәннән бер мизгел Бу рубрикада Мөслимнең ретро фотолары тәкъдим ителә.1900
-
21 февраль 2019 - 08:432018 елда Казан Кремлен 3 миллионга якын турист килеп караган Татарстанга килгән туристлар арасында бигрәк тә Болгар музей-тыюлыгы һәм Зөя утрау-шәһәрлеге популярлык казанган.15500
-
20 февраль 2019 - 20:48Гөлүзәдән – чизкейк Гөлүзә Васыйловадан бик җайлы һәм вакытны күп алмый торган чизкейк рецептын тәкъдим итәбез.4300
-
20 февраль 2019 - 19:3902 көндәлеге: 2 җинаять эше кузгатылды Метрәй авылы янындагы үләт базы территориясеннән профнастил урлаганнар.7500
-
20 февраль 2019 - 17:39Өйләнү түгел сөйләнү Район гражданлык хәле актларын теркәү бүлеге җитәкчесе Язилә Мәгалимова белән әңгәмәбез җирлегебездәге демографик хәл турында. –Язилә Шәрипҗановна, районда гаилә коручылар саны артамы, кимиме?8800
-
20 февраль 2019 - 16:23Ут булмый торган авыллар исемлеге Линияләрдә агымдагы эшләр бару сәбәпле ут булмый.9200
-
20 февраль 2019 - 16:05Мәрхүм Габделкәрим хәзрәт хатыны: Балалар әтиләрен печенье пешереп көтте - "Шәһри Казан" Фаҗигале рәвештә һәлак булган Мөслим районы имам-мөхтәсибе Габделкәрим (Венер) хәзрәт Моратовка 36 яшь иде, аның алты баласы ятим калды.40900
-
20 февраль 2019 - 14:38Үзешчәннәрнең “Авылым хатирәләре – күңелем сандыгында” исеме астында узучы район конкурсы графигы Концертлар 19.00 сәгатьтә башлана. Билет бәясе – 100 сум.28100
-
20 февраль 2019 - 13:38Бәхеткә юл салып Метрәйдә яшәүче Фәйрүзә һәм Илгизәр Мусиннар гаиләсе – авылның иң тыйнак, гади гаиләләренең берседер. Хәләл хезмәтләре белән үз дөньяларын корып, үрнәк гаилә булып яшәп яткан көннәре. Өй түрендә –чәчләренә чал йөгергән кадерле әби һәм әле күптән түгел генә дөньяга килгән сабый.16401
-
20 февраль 2019 - 12:39Тоткынлыкта калмадык 18 февраль кичендәге көчле буран кар өемнәре ясады, юлларга салды. Сишәмбе кичендә алынган мәгълүматлар буенча, “Татавтодор” җәмгыятенең Минзәлә филиалы Мөслим участогы юлчылары узган кич дәвамында һәм төн буе юлларны чистарту белән шөгыльләнгән.9300
-
20 февраль 2019 - 11:39Кырларга сый кайта Авыл хуҗалыгы формированиеләре ел уңышы астына кертү өчен минераль ашлама туплауны дәвам итә.4600
-
20 февраль 2019 - 10:39Бу көнне Мөслимдә. 1980 ел вакыйгалары Әлеге рубрикадагы язмалардан төрле елларда “Авыл утлары” газетасында яктыртылган вакыйгалар, яңалыклар хакында белерсез.5801
-
20 февраль 2019 - 09:3950,1 процент райондашыбыз спорт белән шөгыльләнә Узган ел мөслимлеләр 1 тапкыр – Европа, 9 мәртәбә – Россия, 47 тапкыр республикакүләм бәйгедә катнашканнар. Ярышлардан 53 райондашыбыз призлы урын белән кайткан, 17се чемпион исемен алган. “Мөслим районында яшәүчеләрнең 50,1 проценты системалы рәвештә спорт белән шөгыльлләнә”, – ди яшьләр белән эшләү һәм спорт бүлеге җитәкчесе Илшат Яббаров. Бу күрсәткеч белән район республикада 6 урынга чыккан.2300
-
20 февраль 2019 - 08:37Алдан әзерләнегез Кышның соңгы аенда яз көне утыртыласы бәрәңге аеруча игътибар сорый. Әгәр утыртыласы бәрәңгене «борынлатасың» икән, бу популяр тамыразык бик яхшы уңыш бирәчәк.5400
-
19 февраль 2019 - 20:49Цикламен – кояш гөле Цикламен кышкы зәмһәрир суыкларда да чәчәк атучы иң киң таралган гөлләрдән санала. Аның үтә дә ачык төсле чәчәкләре кар өстендә елмаешкан кояш нурларын, җәйге болында очып йөргән күбәләкләрне хәтерләтә.7800
-
19 февраль 2019 - 17:39Никах укыту тәртибе Коръән Кәримдә вә шәригать кануннарында ир белән хатын арасындагы бурычларның, мөнәсәбәтләрнең асыл нигезе булып никах тора. Никах-ул мөселман булган егет вә кызның бер-берләренә мәхәббәт илән килешү нигезендә өйләнешү йоласы.5100
-
19 февраль 2019 - 16:28Азнакайдан – җиңү белән Райондашыбыз озак еллар Мөслим матбугат үзәген җитәкләгән Мөдәмил Әхмәтов - үзенең бабасы турында презентация әзерләп алып барды һәм җиңү яулады.6900
-
19 февраль 2019 - 16:11ТР Президенты программасы буенча беренче балалар лагерьларын 2019 ел җәенә ремонтлаячаклар Балаларны савыктыру лагерьларына капиталь ремонт ясау буенча дәүләт программасы Рөстәм Миңнехановның шәхси инициативасы белән тормышка ашырыла.36000
-
19 февраль 2019 - 14:29Алар Грециягә барачак Мәскәү өлкәсенең Чехов шәһәрендә армрестлинг буенча Россия беренчелеге узды.12800
-
19 февраль 2019 - 13:38Хәйрия акциясе узды.ФОТОРЕПОРТАЖ Акция барышында укучылар, укытучылар һәм әти-әниләр пешергән камыр ризыклары,үз куллары белән ясалган кул эшләнмәләре белән сату иттеләр.9601
-
19 февраль 2019 - 12:39Ут булмый торган авыллар исемлеге Линиядә ремонт эшләре үткәрелү сәбәпле ут булмый.11700
-
19 февраль 2019 - 11:39Үткәннән бер мизгел Бу рубрикада Мөслимнең ретро фотолары тәкъдим ителә.8200
-
19 февраль 2019 - 10:29Агромастер тагын бүләк алды 3-15 февраль көннәрендә Казанда “ТатАгроЭкспо” агропромышленность комплексы һәм эшкәртү күргәзмәсе эшләде.5600
-
19 февраль 2019 - 08:40Казанда WorldSkills-2019 илкүләм чемпионатында 1,6 мең кеше катнашачак Чемпионат ярышларының төп мәйданчыгы "Казан Экспо" Халыкара күргәзмә үзәге булачак.13400
-
18 февраль 2019 - 20:48Татарстанда һава торышы начар булу сәбәпле федераль трассалар ябылды Вакытлы чикләү кичке сигезенче яртыдан башланды.15200
-
18 февраль 2019 - 20:43Чәйләрегез тәмле булсын! Урамнан туңып кергәч, салкын кышкы кичләрне тәмле чәйләр эчеп уздырыгыз. Кайнар чәй якыннарыгыз белән әңгәмәне тагын да җылы итәр. Ә без сезгә берничә хуш исле чәй төнәтү ысулын тәкъдим итәбез.10900
-
18 февраль 2019 - 19:34Үткәннән бер мизгел. 1960 - 65 еллар Бу рубрикада Мөслимнең ретро фотолары тәкъдим ителә.8600
-
18 февраль 2019 - 18:38Укучыларыбыз иҗаты. Якын дус хыянәте Җиде айлык улы Айнур белән хастаханәдә озак ятты Фәния. Менә бүген, ниһаять, бер ай булган көнне, балалар табибы өйгә кайтырга рөхсәт бирде аларга.18800
-
18 февраль 2019 - 16:34Иртәгә очрашу оештырыла Очрашуны ТР буенча федераль антимонополия хезмәте идарәсе җитәкчесе урынбасары Гүзәл Шәфигуллина алып барачак.8000
-
18 февраль 2019 - 15:2419 февраль көненә һава торышы Төнлә минималь температура -11,- 16 градус.5300
-
18 февраль 2019 - 12:34Мөслимлеләр дипломнар белән бүләкләнде Бөгелмә муниципаль районының Һади Атласи исемендәге 14нче татар гимназиясендә регионара Һади Атласи укулары үтте.5801
-
18 февраль 2019 - 11:34Муса Җәлилнең истәлегенә багышланган чара Әлеге чарада тәрбияче Гиздатова Регина Валентиновна балаларны Муса Җәлилнең тормыш юлы һәм иҗаты белән таныштырды.7700
-
18 февраль 2019 - 09:34Йолдызнамә (18 - 24 февраль) Бу атнага безгә йолдызлар нәрсә вәгъдә итә?10901
© ТАТМЕДИА. Все материалы, размещенные на сайте, защищены законом.
Перепечатка, воспроизведение и распространение в любом объеме информации,
размещенной на сайте, возможна только с письменного согласия редакций СМИ.
При поддержке Республиканского агентства по печати и массовым коммуникациям «ТАТМЕДИА».
Наименование СМИ: Мослим (Муслюмово)
№ свидетельства о регистрации СМИ, дата: Эл № ФС77-47626 от 07.12.2011 г.
выдано Федеральной службой по надзору в сфере связи,
информационных технологий и массовых коммуникаций
ФИО главного редактора: Афзалова Римма Рашидовна
Адрес редакции: 423970, РТ, Муслюмовский район, село Муслюмово, ул.Пушкина, д.26
Телефон редакции: 8 (8-5556) 2-55-00
Учредитель СМИ: АО «ТАТМЕДИА»
Политика о персональных данных
Антикоррупционная политика