Хәтере сокланырлык!

– Әнинең хәтере бүген дә кызлар сокланырлык! Берничә ел элек бул­ган вакыйгаларның нечкәлекләрен төгәл белә, әле безне дә төзәтә. “Дөрес сөйләмисез!” – дип орышып та ала. Үземә 70 яшь! Һаман да әнидән куркып, “Әни ни әйтер икән?” – дип яшибез, – ди Флера Кашапованың кызы Илсөяр апа.

Флера апага Бөек Җиңүнең 77 ел­лыгы алдыннан ТР Президенты Рөстәм Миңнехановның котлау адре­сын, “Агромастер” җитештерү компа­ниясе җитәкчесе Илгиз Исламовтан күчтәнәчләр тапшырдылар. Бүләкләрне райондашыбызга Г. Тукай исемендәге Мөслим урта мәктәбе уку­чылары китерде. Кунаклар арасында тапкыр сүзле егет тә бар иде. 4 сыйныф укучысының сорауларына тыл ветера­ны зирәк җаваплар кайтарды. Флера апа “Шүрәле”не да бер тында сөйләп чыкты. 100 яшен куучы әбекәйдә булса да булыр икән хәтер! “Әби” дип әйтергә тел дә әйләнми. Югыйсә, язмыш аны ба­шыннан гына сыйпап тормаган!

Сугыш башланганда Яшел Үзән районының Күгеш авылында яшәгән Флера апага 11 яшь була. Бала гына булса да, үзе кебек кызлар белән утауда эшли. Ир-атлар сугышта. Хатын-кызларның да кайсы – заводта, кайсы колхозда эшли. Колхозның бетмәс-төкәнмәс эшләренә җитешергә кирәк, шуңа өстәп йорт мәшәкатьләре дә өелеп тора. Флера кечкенәдән белемгә омтылуы белән ае­рылып тора. Мәктәпне тәмамлагач, Ка­зан педагогия училищесына юл тота. Укыган чорда булачак тормыш иптәше Расих белән таныша. Башкала универ­ситетында белем алган егет Флераның фотосын күреп гашыйк була.

– Бер авылдан без өч кыз һәм ике егет укыдык. Истәлеккә дип төшкән фотосурәтне тулай торакта яшәүче иптәшләремнең дусты Расих күргән дә: “Бу кыз минем хатыным булачак”, – дигән. Ходайның “Амин!” дигән ча­гына туры килгәндер инде. Тормыш иптәшемә ияреп аның туган ягы Мөслимгә кайттык. Аның әти-әнисенең нигезендә балалар үстердек. Хәләлем инде вафат, туган-үскән нигезне саклап, кадерләп яшәвебезгә рәхмәтледер, дип уйлыйм, – ди Флера апа.

Укытучылык Флера апаның канына сеңгәндер. Дөрес сөйләшергә өндәп, ха­таларны төзәтә, киңәшләрен бирә.

– Баштагы чорда мин башлангыч сыйныфларны укыттым. Училище бе­леме белән ерак китеп булмый дип, уни­верситетка читтән торып укырга кер­дем. Химия-биология укытучысы бел­гечлеген үзләштергәч, мәктәптә шушы юнәлештә белем бирдем. Эшемне бик яраттым. Лаеклы ялга да ике мәртәбә чыктым! Биш бала белән 50 яшьтә – мәктәптән, 55 яшьтә һөнәр училище­сыннан лаеклы ялга киттем, – дип искә ала Флера апа.

Флера апа бүген улы Айрат, килене Дилбәр тәрбиясендә гомер кичерә. Озак яшәүнең серен дөрес тормыш рәвеше алып барудан күрә. Начар гадәтләрне юлдаш итмәгән Флера апа. Кечкенәдән әби-бабай тәрбиясендә үскән, шуңа үзенә җитмәгән әти-әни мәхәббәтен ба­лаларына мулдан биргән.

– Бөек Ватан сугышы чорында тамак ягы бик авыр булды. Әби белән бабай бик акыллы, тырыш кешеләр иде. Бабай бик үҗәт, шуның өстенә данлыклы тимерче иде. Бәрәңгедән өзмәде. Колхозныкылар авыл хуҗалыгы техникасын ремонтла­ту өчен бабайга киләләр иде. Әби дини иде, миңа да догалар өйрәтте. Ходайга шөкер, укыдык, кеше булдык, тормыш­та үз юлыбызны таптык! – ди Флера апа.

Лилия Шәймиева.

Автор фотосы.