Данияр Якупов: “Кичәге наркоманнар булмый!”

Наркомания кешелек дөньясында иң куркы­ныч афәтләрнең берсе бу­лып кала. Аңа каршы көрәш сәламәт яшәү рәвешен пропагандалау, үгет- нәсыйхәткә кайтып кала.

Наркоманнар катнашын­да кылынган җинаятьләр, әфьюн кулланганнарның кыз­ганыч язмышлары турында әледән-әле ишетеп торабыз. Башкаларның хатасыннан са­бак алмаучылар, “бер генә кул­ланып карыйм” диючеләр нар­комания сазлыгына батканна­рын аңламый да кала.

– Мөслим районында пси­хиатр-нарколог вазыйфала­рын Тәлгать Бешимов башкара. Ул Әлмәт шәһәреннән килеп хезмәт күрсәтә. Наркологик ярдәм күрсәтү буенча Мөслим районы Яр Чаллы наркология диспансерына беркетелгән. Биредә реабилитациянең ста­ционар, медико-социаль һәм амбулатор төрләре үткәрелә. Наркологта исәптә торучы пациентлар өчен дәвалану бушлай. Диспансерда исәпкә алынмыйча, аноним төстә дә дәваланырга мөмкин, – ди район хастаханәсенең баш та­бибы Данияр Якупов.

Бүгенге көндә 11 район­дашыбыз наркология каби­нетында диспансер исәбендә тора. 19 кеше, наркотик матдәләр кулланучы буларак, профилактик учетта. Хроник алкоголизм, наркомания, ток­сикомания диагнозлары рас­ланган кешеләрнең барысы да наркология кабинетына дис­пансер исәбенә һәм динамик күзәтүгә куелырга тиеш. Па­циентлар тулысынча савык­кач кына медицина динамик күзәтү исәбеннән төшерелә.

– “Кичәге наркоманнар” дигән төшенчә юк. Әфьюн кулланып караганнар бу на­чар гадәтләреннән беркай­чан да тулысынча арынып бетә алмыйлар. Наркология учреждениесендә дәваланган авыруларга, теркәлү урыны буенча исәпкә алу өчен, авы­ру тарихыннан өземтә эпи­кризлары җибәрелә. Нарко­логия кабинетында исәптә торганда пациентка билге­ле бер чикләүләр дә кертелә. Исәпкә алынган чорда паци­ент транспорт белән идарә итә алмый. Корал йөртергә һәм сак хезмәтендә эшләргә, конвей­ерда, шулай ук хәрәкәт итүче механизмнар белән эшләү дә катгый тыела. Диспансер күзәтүе барышында психиатр- нарколог тарафыннан өстәмә тикшерү-күзәтү билгеләнә, – ди участок табибы, невролог Светлана Дәүләтбирдина.

Грекчадан “наркотик” сүзе “ою, сиземләү бетү” дип тәрҗемә ителә. Наркотик матдәләр кулланган кешенең организмы тулысынча үзгәрә, кеше наркотик колына әверелә, ди белгечләр. Кеше, әфьюнны бер ай дәвамында кулланганнан соң, аннан баш­ка яши алмый башлый.

– Оператив тикшерү ва­кытында былтыр әфьюн кул­ланган – өч, быел бер рай­ондашыбыз тоткарланды. Наркоманнарның күбесе – яшүсмерләр. Алар наркотик куллану киләчәктә нәрсәгә китерәсен уйламый. Кем­дер әти-әнисе, якыннары белән аңлаша алмый. Икенче берәүләр мул тормышта яши, барысын татып карарга тели. Өченчеләрен бу юлга чама­дан тыш кызыксыну китерә. Наркотик матдә нәтиҗәсендә эйфория берничә мизгелгә генә җитә. Наркоманнар шул минутлар өчен әллә ниләр эшләргә риза. Вакытлы ләззәттән соң наркоманнар берничә сәгатькә хәлсезләнә, саташа башлый, – ди район эчке эшләр бүлегенең уголов­ный розыск бүлеге җитәкчесе Булат Җамалиев.

Шунысын да әйтергә кирәк: 9 июльдән республи­када “Мәк-2021” профилак­тик операциясе старт ала. Операциянең беренче эта­бы 18 июльгә кадәр дәвам итәчәк. Операциянең максаты – законсыз рәвештә наркотик культуралар үскән урыннарны ачыклау һәм юк итү, наркотик әзерләүчеләрнең әфьюнлы үләннәр үскән урыннарга үтеп керүен кисәтү. “Мәк-2021” операциясендә халыктан да ярдәм сорала. Бакчаларында мәк үстерүчеләр ачыкланса, алар да җаваплылыкка тар­тылачак. Наркотик матдәләр әзерләүчеләр, кулланучылар турында белсәгез, район эчке эшләр бүлегенә хәбәр итүегез сорала.

Наркоманнарның бик сирәге генә 30 яшькә кадәр яши. Әфьюнчылар артык доза алудан, гомуми дистрофия, йөрәк эшчәнлеге бозылудан, йогышлы авырулардан, СПИД­тан үлә. Күрәләтә гомерегезне кыскартмагыз!