Сабый, ашыкма!

Статистика күрсәткәнчә, соңгы елларда җитлекмичә туган балаларның саны арта бара. Гаиләдә мондый бала туу – әти-әнигә дә җитди сынау. Җитлекмичә туу очракларының сәбәпләре турында район хастаханәсенең акушер-гинекологы Люция Идрисова белән сөйләштек.

– Люция Хановна, нинди балалар җитлекмичә туганнар исемлегенә керә?

– Җитлекмичә туган балалар дип йөклелекнең 22нче атнасыннан 37нче атнага кадәр вакыт аралыгында туган балаларны атыйбыз. Мондый балаларның иммун системасы формалашмаган, тән тиресе бик юка һәм эчке органнары җитлекмәгән була.

– Бу балаларның язмышы нинди?

– Медицина хәзер алга китте. Яңа туган балага беренче минутларда ук ярдәм иткәндә ул исән кала һәм сәламәт булып үсә, дигән өмет бар.

– Баланың җитлекмичә дөньяга килүенә нәрсә сәбәп булырга мөмкин?

– Сәбәпләр төрле булырга мөмкин. Беренче сәбәп социаль-биологик факторлар белән бәйле. Булачак әни бик яшь яки өлкән яшьтә (18 яшькә кадәр һәм 40 яшьтән югары) булса, начар гадәтләре бар, ашау-эчү, яшәү шартлары канәгатьләнерлек түгел икән, зыянлы эштә эшләү баланың вакытыннан алда дөньяга килүенә китерергә мөмкин. Икенче фактор гинекологиягә бәйле: абортлар, гестозлар, плацентаның вакытыннан алда кубуы (отслойка), ике елга да тулмаган вакыт аралыгы белән бала алып кайту, хатын-кыз авырулары. Өченче фактор әни кешенең авырулары (шикәр диабеты, гипертония, йөрәк авырулары, пиелонефрит, ревматизм һ.б.) белән бәйле.

– Бу очракта баланың алдан тууын кисәтеп буламы?

– Бәби алып кайтырга планлаштырган хатын-кызлар йөклелекнең 8-9 атнасында хатын-кызлар консультациясенә исәпкә басарга тиеш. Төрле белгечләргә күренеп, анализлар биреп тору мөһим. Бала көткән хатын-кызларга авыр физик эштән китәргә, җиңел эшкә күчәргә тәкъдим итәбез. Бала төшү куркынычы булганда сакланырга, дәвалану өчен хастаханәгә ятарга өндибез.

– Люция Хановна, балалардагы патологияләрне карында чакта ук белеп буламы?

– Исәпкә басканнан соң уникенче атнада беренче скрининг үткәрелә. Нәселдән килүче авырулар шунда күренә. Тайпылышлар булганда генетикларга җибәрәбез. 21-22нче атнада икенче УЗИ үткәрелә, анда кан тамырлары белән бәйле авырулар ачыклана.

– Районда җитлекмичә туган балалар күпме?

– Соңгы биш елны алсак, 2017 елда 165 бала туды, шуларның унбере җитлекмичә дөньяга килгән. 2018 елда – 155 баланың җидесе, 2019 елда 151 баланың унбере җитлекмичә туган. 2020 елда – 140 балага биш очрак, 2021 елда 121 балага тугыз очрак туры килә. Бу күрсәткечләр Мөслимдә исәпкә баскан әниләрнең балалары белән бәйле. Хатын-кызлар якын-тирә шәһәрләрдә дә бәбиләргә мөмкин. Иң мөһиме – булачак әниләр үз вакытында исәпкә басып, табиб киңәшләрен тыңлап, үзенең һәм туачак сабыйның киләчәген кайгыртып, сәламәт тормыш рәвеше алып барсын иде.

Наилә Сәлахова

Фото  -  Татар информ архивыннан.