Данлы көннең җанлы тарихы

Бөек Җиңүнең 80 еллыгы якынлашкан көннәрдә Метрәй авылында яшәүче Расил Заянов туган якны өйрәнү музеена “Красная Татария” (хәзерге “Республика Татарстан”) газетасының 1945 елның 90нчы санлы 9 май санын (бу чәршәмбе көн була) бүләк итте. Бу экспонат XX гасыр тарихының иң кыймәтле ядкәрләреннән саналырга хокуклы. Әлеге санда басылган һәр җөмлә вакытлар узу белән мемуарлар һәм фәнни тикшеренүләрнең күпсанлы томнарына кергән: анда совет халкы өчен озак көтелгән Бөек Җиңү турында яңалык урын алган.

80 ел үтсә дә, газетаның бәйрәм саны бик яхшы хәлдә сакланган. Тарихи көннең төсен, хисләрен генә түгел, халкыбызның сынмас рухын, тиңдәшсез батырлыгын һәм гасырларга җитәчәк данын да үзендә саклый ул.

Расил Заянов аны очраклы рәвештә, Метрәй авылында яшәгән әбисе Мөбәшширә йортында кысага куелган фотоларны тәртипкә китергәндә табып алган. Бу санның ни дәрәҗәдә кадерле булуын шуннан гына да аңларга була. Бик тиз таушалырга сәләтле газета кәгазенең яхшы хәлдә бүгенге көннәргә кадәр килеп җитүенең сере дә шунда.

– Тапкан мәлдә кадерле ядкәр итеп үзебездә калдырырга теләсәк тә, музейда ул озаграк сакланыр, тарихи хәтернең якты мисалы булып, халыкка озак еллар хезмәт итәр дигән уй белән без аны Мөслим музеена тапшырырга булдык, – ди ул.

Бәйрәм санының беренче полосасы “Яшәсен безнең Җиңү!” (“Да здравствует наша Победа!”) шигаре, “Җиңү” ордены рәсеме һәм Иосиф Сталинның зур сурәте белән бизәлгән. “Бүген Җиңү көне – гаделлек тантанасы” (“Сегодня День Победы – день торжества нашего правого дела”) дигән кереш сүз белән башланып, 36700 тираж белән басылган санның дүрт бите дә бәйрәм рухында – кызыл һәм кара төсләрдә басылган.

Тулырак «Авыл утлары» газетасының 2025 ел өчен 7 май саныннан укыгыз.